Grootmoeder is altijd binnen handbereik in de Duitse deelstaat Saksen. Zo zag ik haar geregeld in de supermarkt. Neem oma Hartmann, die prijkt in vol ornaat op de verpakking van de Kalter Hund. Nee, het gaat hier niet om een labrador die zich na een herfstduik in een moddersloot uitschudt, maar...
Berta de Vries (1885-1959) had de gave van het woord. Op het moment dat in Amsterdam geen aardappel meer te krijgen was, nam deze huisvrouw het voortouw tijdens een actie die de geschiedenis in ging als het Aardappeloproer. In 1917, tijdens de Eerste Wereldoorlog, verdienden handelaren goud geld met de aardappelexport...
Toen Mona Geddes op 30 juli 1898 aan Douglas Chalmers Watson het jawoord gaf, was het dubbel feest. Op die dag slaagde zij namelijk voor haar artsexamen aan de universiteit van Edinburgh. Multitalent Mona (1872-1936) was ook auteur van diverse naslagwerken over gezondheid. Met The Book of Diet, dat verscheen in 1913,...
Toen haar moeder onverwachts overleed, was mijn vriendin Y. ineens een flinke woonboerderij rijker. Een week na de begrafenis zette ze de eerste stappen in de ontmanteling van het ouderlijk huis. Op dat moment leerde Y. een onverwachte kant van haar moeder kennen. Het leek Y. handig om met de...
Slechts twee broertjes waren nodig om wereldwijd een van de ongezondste ontbijtproducten in de markt te zetten. John Harvey en Will Keith Kellogg vonden in 1894 de cornflakes uit en stichtten een bedrijf. Die maisvlokken waren niet lekker genoeg, dus besloot Will Keith suiker toe te voegen. Dit was John...
De eerste non-alcoholische cocktail die ik vorig jaar kocht, deed het uiteindelijk heel goed als marinade voor het kippetje dat ik daags erna op tafel zette. Alhoewel ik een gezonde leefstijl van harte omarm, hoorde het afslaan van een goed glas niet tot mijn eerste prioriteit. Bewust leven is mooi, maar...
Het Duitse Münster is een kleine stad met grote allure. Ouderwets en modern gaan er hand in hand, ook in de keuken. Op de zaterdagse markt lagen asperges, aardbeien en rabarber als kunstwerkjes naast elkaar uitgestald, dusdanig artistiek dat ik me afvroeg of dit drietal in Duitsland misschien een culinair...
Onlangs las ik over een intrigerende kok. De Fransman Paul Bouillard (1874-1937) was een echte lekkerbek. Hij runde Le filet de sole, een Brussels restaurant, maar hij was ook een begenadigd schrijver. In de jaren dertig publiceerde hij regelmatig in De Telegraaf. Bouillard bekommerde zich oprecht om de gezondheid van...
Nadir is sinds een jaar mijn collega. In de avond neemt hij als nachtwaker mijn dienst over. De afgelopen maand was hij goedgemutst als altijd, ook al was het Ramadan en had hij honger en dorst. Als Nadir via een app het sein uit Saoedie-Arabië krijgt dat het puntje van de...
Omdat ik de beroerdste niet ben en met de Paasdagen moest werken, had ik bij de supermarkt zeventig eieren besteld. Die heb ik niet zelf opgegeten en ook niet eigenhandig in de verf gezet, want dat ging op mijn werk gebeuren. Creatief met ei was ik, maar wat ga ik...
De stevigste discussies over de oorlog in Oekraïne gaan niet louter over de krachtmeting, maar ook over culinaire tradities. Dat ondervond ik onlangs toen ik in een Oekraïens restaurant had gegeten. De foto’s toonde ik in de Amsterdamse opvang waar ik werkzaam ben. Hoofdschuddend bekeken Sacha en Iryna de afbeeldingen. Het...
Had je het eind 19de eeuw over aubergine, dan ging het over een populaire modetint. Dat roodachtige lila was een gewild kleuraccent bij een jurk of een jas. De plant zelf werd zelden gegeten. Samen met de tomaat, de aardappel en de paprika hoort de aubergine tot de nachtschadefamilie. Ze is...
Wat is het geheim van de oudste mens ter wereld? Maria Branyas Morera heeft daar een simpel antwoord op. Ze heeft het zo ver geschopt dankzij het vermogen de giftige medemens uit de weg te gaan. Haar genen hielpen natuurlijk ook een handje mee. Op 4 maart vierde ze haar...
Met de komst van een nieuwe lente zien doorgaans ook nieuwe dieettrends het levenslicht. Doet verandering van spijs eten? Ik ging op onderzoek uit. Over de gezondheidsvoordelen van het klassieke Zuid-Europees-Atlantisch dieet (uit de keuken van Noord-Spanje en Noord-Portugal) is begin februari gepubliceerd in Jama Network Open, een Amerikaans medisch tijdschrift....
Wie is toch die laveloze man die op vrijdagavond meer dan de helft van zijn weekloon heeft verzopen? Over deze dronkaard verhaalt de arts Cornelis Fennis in het boekje Over gezondheid. De uitgave die ik onlangs bemachtigde is uit 1924 en is geschreven voor leerlingen van de katholieke lagere school....
De gezondheidsaspecten die we aan voedingsmiddelen toeschrijven, kennen wij dankzij de wetenschap. Het eerste beschreven en gecontroleerde voedingsonderzoek verrichtte de Schotse medicus James Lind in 1747. Lind was scheepsarts. Tijdens een zeereis van meer dan twee maanden brak scheurbuik uit, een ziekte die ontstaat door vitamine C-gebrek. De symptomen zijn onder...
Eigenlijk is Nieuwjaar nu veel belangrijker voor mij dan Kerst’, zegt Anna. We zitten aan de keukentafel in een Amsterdamse opvang voor Oekraïense vluchtelingen. Anderhalf jaar geleden belandde ze in Nederland, haar echtgenoot koos voor Rusland en daarmee was hun huwelijk voorbij. Zoon Sacha is inmiddels een wandelend talenwonder: ‘Goedemorgen...
Mijn drogist is van alle markten thuis, zelfs vogeldelicatessen liggen in het schap. Taartjes voor vogels? Ze bestaan. Vroeger zou ik daar geen oog voor hebben gehad. Tot postduif Hylke eind augustus per abuis landde op mijn Amsterdamse daktuin. Ik gaf hem eten en drinken. Sindsdien ben ik duivenmoeder. Postduiven dragen ringetjes met...
Als de ‘R’ in de maand zit, halen wereldwijd de trendwatchers hun glazen bol tevoorschijn, zetten een hippe bril op en voorspellen daarna wat we het komende jaar gaan eten. Daarin gaan ze niet over een nacht ijs. De Amerikaanse biologische supermarktketen Whole Foods Market liet eind oktober weten wat...
Het is de heimwee die Sacha de keuken in drijft. Zij vluchtte anderhalf jaar geleden met haar kat Elsa naar Amsterdam. In Oekraïne leidde ze een luxeleven, al was ze zich daar destijds niet van bewust. Sacha (32) had een goede baan in de ict en een eigen appartement in Charkiv....
Wereldwijd is de tomaat de meest gegeten groentesoort. Tweehonderd jaar geleden gold deze vrucht uit de nachtschadefamilie echter als zeer giftig, iets wat je hooguit als muurdecoratie gebruikte. Deze reputatie was te danken aan een paar toxische tantes. In de Verenigde Staten verrichtte Colonel Robert Gibbon Johnson (1771-1850) baanbrekend werk toen...
Alhoewel ik heus wel weet dat geen enkel vermageringsdieet eeuwigheidswaarde heeft, ben ik altijd hevig geïnteresseerd als nieuwe succesformules het levenslicht zien. Niet om gewicht te verliezen, maar om te weten wie nu weer spekkoper is. Het ‘Een-maaltijd-per-dag-dieet’ (One Meal a Day) noemt men ook wel de Omad-methode. Dit dieet is...
Hij landde op maandagavond 21 augustus op mijn dakterras, tussen de restanten van het avondmaal. Om elke pootje droeg de zilvergrijze duif een ring, het kenmerk van de Nederlandse Postduivenvereniging. Hij nam een flinke slok water en keek afwachtend om zich heen. Het ringnummer leidde, na een speurtocht, tot een match...
Sommige specerijen verdienen het om vol in de schijnwerpers te staan, al is het alleen al om hun toverkracht eens extra te belichten. Een van de bijzonderste kruiden is in mijn optiek kardemom, prominent lid van de gemberfamilie en oorspronkelijk afkomstig uit het zuiden van India. De smaak is onmiskenbaar...
Om half 5 ’s middags komen de raspen en het hakmes tevoorschijn. Oekraïense Ola maakt dan de courgettes een kopje kleiner. Ze wisselt de laatste nieuwtjes uit met haar buurvrouw Katja, die in de tussentijd met een moker een kipfilet plet. Dan werk ik voor even niet in een Amsterdamse...