Berta de Vries (1885-1959) had de gave van het woord. Op het moment dat in Amsterdam geen aardappel meer te krijgen was, nam deze huisvrouw het voortouw tijdens een actie die de geschiedenis in ging als het Aardappeloproer. In 1917, tijdens de Eerste Wereldoorlog, verdienden handelaren goud geld met de aardappelexport...
Toen Mona Geddes op 30 juli 1898 aan Douglas Chalmers Watson het jawoord gaf, was het dubbel feest. Op die dag slaagde zij namelijk voor haar artsexamen aan de universiteit van Edinburgh. Multitalent Mona (1872-1936) was ook auteur van diverse naslagwerken over gezondheid. Met The Book of Diet, dat verscheen in 1913,...
Slechts twee broertjes waren nodig om wereldwijd een van de ongezondste ontbijtproducten in de markt te zetten. John Harvey en Will Keith Kellogg vonden in 1894 de cornflakes uit en stichtten een bedrijf. Die maisvlokken waren niet lekker genoeg, dus besloot Will Keith suiker toe te voegen. Dit was John...
De eerste non-alcoholische cocktail die ik vorig jaar kocht, deed het uiteindelijk heel goed als marinade voor het kippetje dat ik daags erna op tafel zette. Alhoewel ik een gezonde leefstijl van harte omarm, hoorde het afslaan van een goed glas niet tot mijn eerste prioriteit. Bewust leven is mooi, maar...
Onlangs las ik over een intrigerende kok. De Fransman Paul Bouillard (1874-1937) was een echte lekkerbek. Hij runde Le filet de sole, een Brussels restaurant, maar hij was ook een begenadigd schrijver. In de jaren dertig publiceerde hij regelmatig in De Telegraaf. Bouillard bekommerde zich oprecht om de gezondheid van...
Had je het eind 19de eeuw over aubergine, dan ging het over een populaire modetint. Dat roodachtige lila was een gewild kleuraccent bij een jurk of een jas. De plant zelf werd zelden gegeten. Samen met de tomaat, de aardappel en de paprika hoort de aubergine tot de nachtschadefamilie. Ze is...
Met de komst van een nieuwe lente zien doorgaans ook nieuwe dieettrends het levenslicht. Doet verandering van spijs eten? Ik ging op onderzoek uit. Over de gezondheidsvoordelen van het klassieke Zuid-Europees-Atlantisch dieet (uit de keuken van Noord-Spanje en Noord-Portugal) is begin februari gepubliceerd in Jama Network Open, een Amerikaans medisch tijdschrift....
Wie is toch die laveloze man die op vrijdagavond meer dan de helft van zijn weekloon heeft verzopen? Over deze dronkaard verhaalt de arts Cornelis Fennis in het boekje Over gezondheid. De uitgave die ik onlangs bemachtigde is uit 1924 en is geschreven voor leerlingen van de katholieke lagere school....
De eerste officiële vorstdag ging dit jaar op 26 november in de boeken. Voor een aantal mensen is dat hét sein: kom maar door met de boerenkool. ‘De vorst moet eroverheen’, zei mijn oma altijd. Koken kon ze niet, proper was ze wel. De vrieskou zou korte metten maken met...
Wereldwijd is de tomaat de meest gegeten groentesoort. Tweehonderd jaar geleden gold deze vrucht uit de nachtschadefamilie echter als zeer giftig, iets wat je hooguit als muurdecoratie gebruikte. Deze reputatie was te danken aan een paar toxische tantes. In de Verenigde Staten verrichtte Colonel Robert Gibbon Johnson (1771-1850) baanbrekend werk toen...
Alhoewel ik heus wel weet dat geen enkel vermageringsdieet eeuwigheidswaarde heeft, ben ik altijd hevig geïnteresseerd als nieuwe succesformules het levenslicht zien. Niet om gewicht te verliezen, maar om te weten wie nu weer spekkoper is. Het ‘Een-maaltijd-per-dag-dieet’ (One Meal a Day) noemt men ook wel de Omad-methode. Dit dieet is...
Om half 5 ’s middags komen de raspen en het hakmes tevoorschijn. Oekraïense Ola maakt dan de courgettes een kopje kleiner. Ze wisselt de laatste nieuwtjes uit met haar buurvrouw Katja, die in de tussentijd met een moker een kipfilet plet. Dan werk ik voor even niet in een Amsterdamse...
Het liefst wilde Sebastian Kneipp (1821-1897) een eenvoudige priester zijn, maar het lot besliste anders. In de 19de eeuw bezweken veel mensen aan tuberculose, de infectieziekte waarvoor geen kruid gewassen was. Ook hij kreeg als student gezondheidsklachten. In een radeloze poging zichzelf te genezen, dook hij midden in de winter wekelijks...
Gedurende vier dagen is de riante Italiaanse boerderij in de Valchiusella-vallei van mij. Als huisbaas Carlo, goedlachs en geïnteresseerd, hoort dat ik bij de biologische buurtsupermarkt Tentaty inkopen heb gedaan, vraagt hij of ik ooit van de Damanhurian-sekte heb gehoord. Die winkel is van hen. Federazione di Damanhur is een spirituele...
Soms heb je in de keuken een allemansvriend nodig, een ingrediënt dat een avontuurtje met een uitje of een wortel niet schuwt, maar ook met een tomaat goed uit de voeten kan. Voor mij is dat de courgette. In mijn keuken speelt hij meestal een gloedvolle bijrol, maar vandaag zet...
Ook al is het 544 jaar geleden dat ze is geboren, nog dagelijks vergapen zich zo’n twintigduizend bezoekers aan het portret van Mona Lisa (1479-1542). Op 15 juni 1479 viert de Toscaanse haar verjaardag. Er is veel onderzoek naar Lisa Gherardini gedaan, de dame die vermoedelijk model stond voor Leonardo da...
Onlangs kreeg ik een bijzonder cadeau, het Receptenboek van eigen land, voor alle dag. De ondertitel luidde: Voedt U goed… Voor weinig geld! Deze uitgave van het Haagse Zuivelbureau – uit 1935 – was bedoeld om de huisvrouw bij te staan in moeilijke tijden, maar ook om gezondheidsadvies te geven....
Vorige week bezocht ik Genua, de stad van de pesto en de focaccia. Ik zou op donderdagavond uit eten met Italiaanse kennissen, mijn verwachtingen waren dan ook hooggespannen. Helaas, onze gastheer belde verschillende restaurants, maar alles zat vol. Ik wees naar een eetgelegenheid op de hoek. Daar was nog plek. ‘Kan...
Mijn woonplaats Amsterdam telt ongeveer 250 supermarkten. In eentje zag ik onlangs een stand met zoete en hartige sauzen van het Duitse merk Callowfit. Die sauzen - variërend in de smaken Curry Ketchup tot Salty Caramel - bevatten geen suikers, vet, gluten, lactose of dierlijke ingrediënten. Veel van mijn kennissen kunnen...
Als Maria spreekt over haar thuisland Oekraïne, dan heeft ze het niet over de verwoestingen die in haar woonplaats Charkiv hebben plaatsgevonden, maar over het eten dat troost biedt. Onlangs nam ze haar intrek in een voormalig schoolgebouw in Amsterdam. Zo leerde ik haar kennen. Ze haast zich te zeggen dat...
Gezond blijven in een woud van verlokkingen is niet eenvoudig, en al helemaal niet voor de jeugd. Volgens de laatste cijfers, uit 2021, is 15,5 procent van de 4- tot 12-jarigen te zwaar. In Nederland zijn er al sinds 2005 initiatieven om kinderen gezonder te krijgen – zonder groot effect. De...
Sinds kort verblijf ik een dag in de week in een gigantische Amsterdamse onderwijsfabriek. Dat is op meerdere fronten een buitenkans, inclusief de wekelijkse duik in de kantine. Om de leerlingen een verantwoorde lunch te geven, ging dit roc niet over een nacht ijs. Hier gelden de richtlijnen ‘gezondere kantines’ van...
Een makkelijke eter is Vera nooit geweest. Als ze naar de supermarkt gaat, loopt ze steevast naar het diepvriesvak en kiest ze een pizza van dr. Oetker, doorgaans de Ristorante Mozzarella. Dat is een veilige keuze, zegt ze. Wat zij onder veilig verstaat, is voor een alleseter moeilijk te begrijpen. Een...
De Bakschool in Leiden was in 1952 hét instituut waar meisjes de eerste fijne kneepjes van het koken leerden. Onlangs kreeg ik een keurig gekaft lesboekje onder ogen met de titel Wat de pot schaft. Twee docenten van die opleiding – de dames Brouwers en De Goede – probeerden in simpele taal...