Wereldwijd is de tomaat de meest gegeten groentesoort. Tweehonderd jaar geleden gold deze vrucht uit de nachtschadefamilie echter als zeer giftig, iets wat je hooguit als muurdecoratie gebruikte. Deze reputatie was te danken aan een paar toxische tantes. In de Verenigde Staten verrichtte Colonel Robert Gibbon Johnson (1771-1850) baanbrekend werk toen...
Alhoewel ik heus wel weet dat geen enkel vermageringsdieet eeuwigheidswaarde heeft, ben ik altijd hevig geïnteresseerd als nieuwe succesformules het levenslicht zien. Niet om gewicht te verliezen, maar om te weten wie nu weer spekkoper is. Het ‘Een-maaltijd-per-dag-dieet’ (One Meal a Day) noemt men ook wel de Omad-methode. Dit dieet is...
Om half 5 ’s middags komen de raspen en het hakmes tevoorschijn. Oekraïense Ola maakt dan de courgettes een kopje kleiner. Ze wisselt de laatste nieuwtjes uit met haar buurvrouw Katja, die in de tussentijd met een moker een kipfilet plet. Dan werk ik voor even niet in een Amsterdamse...
Het liefst wilde Sebastian Kneipp (1821-1897) een eenvoudige priester zijn, maar het lot besliste anders. In de 19de eeuw bezweken veel mensen aan tuberculose, de infectieziekte waarvoor geen kruid gewassen was. Ook hij kreeg als student gezondheidsklachten. In een radeloze poging zichzelf te genezen, dook hij midden in de winter wekelijks...
Gedurende vier dagen is de riante Italiaanse boerderij in de Valchiusella-vallei van mij. Als huisbaas Carlo, goedlachs en geïnteresseerd, hoort dat ik bij de biologische buurtsupermarkt Tentaty inkopen heb gedaan, vraagt hij of ik ooit van de Damanhurian-sekte heb gehoord. Die winkel is van hen. Federazione di Damanhur is een spirituele...
Soms heb je in de keuken een allemansvriend nodig, een ingrediënt dat een avontuurtje met een uitje of een wortel niet schuwt, maar ook met een tomaat goed uit de voeten kan. Voor mij is dat de courgette. In mijn keuken speelt hij meestal een gloedvolle bijrol, maar vandaag zet...
Ook al is het 544 jaar geleden dat ze is geboren, nog dagelijks vergapen zich zo’n twintigduizend bezoekers aan het portret van Mona Lisa (1479-1542). Op 15 juni 1479 viert de Toscaanse haar verjaardag. Er is veel onderzoek naar Lisa Gherardini gedaan, de dame die vermoedelijk model stond voor Leonardo da...
Onlangs kreeg ik een bijzonder cadeau, het Receptenboek van eigen land, voor alle dag. De ondertitel luidde: Voedt U goed… Voor weinig geld! Deze uitgave van het Haagse Zuivelbureau – uit 1935 – was bedoeld om de huisvrouw bij te staan in moeilijke tijden, maar ook om gezondheidsadvies te geven....
Vorige week bezocht ik Genua, de stad van de pesto en de focaccia. Ik zou op donderdagavond uit eten met Italiaanse kennissen, mijn verwachtingen waren dan ook hooggespannen. Helaas, onze gastheer belde verschillende restaurants, maar alles zat vol. Ik wees naar een eetgelegenheid op de hoek. Daar was nog plek. ‘Kan...
Mijn woonplaats Amsterdam telt ongeveer 250 supermarkten. In eentje zag ik onlangs een stand met zoete en hartige sauzen van het Duitse merk Callowfit. Die sauzen - variërend in de smaken Curry Ketchup tot Salty Caramel - bevatten geen suikers, vet, gluten, lactose of dierlijke ingrediënten. Veel van mijn kennissen kunnen...
Als Maria spreekt over haar thuisland Oekraïne, dan heeft ze het niet over de verwoestingen die in haar woonplaats Charkiv hebben plaatsgevonden, maar over het eten dat troost biedt. Onlangs nam ze haar intrek in een voormalig schoolgebouw in Amsterdam. Zo leerde ik haar kennen. Ze haast zich te zeggen dat...
Gezond blijven in een woud van verlokkingen is niet eenvoudig, en al helemaal niet voor de jeugd. Volgens de laatste cijfers, uit 2021, is 15,5 procent van de 4- tot 12-jarigen te zwaar. In Nederland zijn er al sinds 2005 initiatieven om kinderen gezonder te krijgen – zonder groot effect. De...
Sinds kort verblijf ik een dag in de week in een gigantische Amsterdamse onderwijsfabriek. Dat is op meerdere fronten een buitenkans, inclusief de wekelijkse duik in de kantine. Om de leerlingen een verantwoorde lunch te geven, ging dit roc niet over een nacht ijs. Hier gelden de richtlijnen ‘gezondere kantines’ van...
Een makkelijke eter is Vera nooit geweest. Als ze naar de supermarkt gaat, loopt ze steevast naar het diepvriesvak en kiest ze een pizza van dr. Oetker, doorgaans de Ristorante Mozzarella. Dat is een veilige keuze, zegt ze. Wat zij onder veilig verstaat, is voor een alleseter moeilijk te begrijpen. Een...
De Bakschool in Leiden was in 1952 hét instituut waar meisjes de eerste fijne kneepjes van het koken leerden. Onlangs kreeg ik een keurig gekaft lesboekje onder ogen met de titel Wat de pot schaft. Twee docenten van die opleiding – de dames Brouwers en De Goede – probeerden in simpele taal...
Als het begint te schemeren, nemen drie Oekraïense dames plaats in de kleine keuken. Valentina I pakt haar breiwerk en hecht de sokjes af voor de kleindochter van Valentina II, die al thee met citroen heeft gezet. De geur van dille maakt het plaatje af. Op slechts een paar vierkante meter...
Als de kou goed had ingezet en de paleisvijver schaatsbaar was, dan liet koningin Juliana (1909-2004) een arrenslee aanrukken en schonk ze warme chocolademelk. Haar chef-kok Ben Gortworst vertelt dit in de tentoonstelling De eeuw van Juliana, nog te bezichtigen tot en met 10 april 2023 in de Nieuwe Kerk in Amsterdam....
Hoe steek je een vijftig jaar oude jurk in een nieuw jasje? Onlangs dacht ik terug aan het kerstdiner van 1973. Mijn moeder, nooit wars van een experiment, vulde het fonduestel met warme bouillon. ‘Dit is Japans’, zei ze plechtig. Aan de stokjes reeg je geen vlees, maar vis of...
Onlangs was ik in Londen en een wereld ging voor me open. Op de menukaart van elk groot restaurant stond precies vermeld hoeveel calorieën een gerecht bevatte. Dit was de erfenis van voormalig premier Boris Johnson, die na een ernstige coronabesmetting besloot de gezondheid van de Britten een impuls te...
Je hoefde niet uren in de keuken te staan, want daar had je niets te zoeken. Vijftig jaar geleden viel je af met behulp van een Gourmevit-instantslankheidsmaaltijd, volgens advertenties ‘de prettigste remedie tegen die paar kilo te veel’. Dit ei van Columbus hoefde je alleen maar met water te verwarmen. Een...
Ooit was zijn buik zo aantrekkelijk en voornaam, maar vijftig jaar geleden had de mollige man een probleem. Dik was ongezond. Het Nederlands Zuivel Bureau zag een gat in de markt, al sinds 1967 leverde het bureau afslankdiëten. Het huurde reclamemakers in voor een nieuwe campagne. Korte tijd later kwam...
Slechts één lente logeerde hij bij zijn dochter in Nederland. Hoofdschuddend keek hij naar het kunstgras in haar Hollandse tuintje. Hij dacht aan zijn konijnen, aan de tomaten, de bieten en de rest van de moestuin die duizenden kilometers verderop naar de verdoemenis ging. Mijn collega Dasha komt uit Oekraïne. Haar...
Een lekker ding, dat was ze. Prinses de Soubise, oftewel Anne de Rohan-Chabot (1648-1709), had een frisse uitstraling, prachtig rood haar en amandelvormige ogen. Kortgeleden ontmoette ik deze française in een boekwinkel in Bonn. Ze staat in het onlangs verschenen boek Gerichte mit Geschichte, Promirezepte vergangener Zeiten. 38 naamgevers van beroemde gerechten...
Sinds kort zijn we collega’s, Vladimir en ik. Zijn wieg stond in Oekraïne en als hij vertelt over zijn familie, hang ik graag aan zijn lippen. Iedere oudere verbouwt er groente op stukjes land, hoe klein ook. Ik dacht aan Vladimir toen ik mosterdzaad door mijn handen liet gaan –...